Walther Ploos v Amstel, lector city-logistiek HVA, 3-9-2020

Afhaalpunten kunnen leiden tot minder CO2-uitstoot in de pakketbezorging  als meer consumenten gebruikmaken van afhaalpunten en dat de bereikbaarheid van de afhaalpunten wordt vergroot. Dat blijkt uit onderzoek van TNO voor Thuiswinkel.org en Topsector Logistiek, waarin is gekeken naar het effect van afhaalpunten op de CO2-uitstoot.

Helaas beantwoordt het onderzoek niet de belangrijke vraag: hoeveel minder bezorgbusjes komen er straks in mijn straat?

Logistiek van afhaalpunten
Er zijn bijna 10.000 afhaalpunten in Nederland (ACM Post- en pakkettenmonitor 2019). Door de groei van de omnichannel (web)winkels komen er steeds meer mogelijkheden bij om pakketten af te halen bij onder meer fysieke winkels. De meeste afhaalpunten worden beleverd als een huisadres, wat betekent dat de afhaalpunten onderdeel uitmaken van de ronde die de bezorger rijdt. Hoe meer pakketten bij het afhaalpunt worden geleverd, hoe minder vaak de bezorger hoeft te stoppen bij huishoudens.

Onderzoek van Ruigrok NetPanel voor Thuiswinkel.org leert dat nu nog relatief weinig aankopen (circa 13%) worden afgeleverd bij afhaalpunten. Voor een vermindering van het aantal kilometers dat door de bezorgers rijden, moeten er volgens TNO veel meer pakketten bij afhaalpunten worden afgeleverd.

Herman Wagter, programmamanager bij Topsector Logistiek, over afhaalpunten: “Als de bezorger in zijn ronde een groot deel van de pakketten in de bestelwagen in één keer kan achterlaten bij een afhaalpunt, heeft dat meerdere effecten. Zo neemt het aantal pakketten dat meegenomen kan worden toe, want de limiet zit vaak op het aantal stops per dag en niet op de ruimte in de bestelwagen. Daarnaast wordt de ronde door de wijk korter, maar neemt de afstand tussen adressen wel toe.”

TNO heeft de effecten van meer gebruik van afhaalpunten doorgerekend. Wanneer 50% van de pakketten in een bestelronde naar afhaalpunten wordt gebracht in plaats van naar huisadressen, dan spaart dit circa 17% CO2 in het totale bezorgnetwerk. Op het moment dat het voordeel van het leveren aan afhaalpunten toegekend wordt aan de specifieke pakketten die naar het afhaalpunt gaan, dan is het milieuvoordeel per pakket 33% minder CO2.

Bijsluiter
Kanttekening bij de conclusies is dat in het TNO-onderzoek is uitgegaan van bezorging met diesel bestelauto’s. De praktijk ontwikkelt snel naar zero emissie voertuigen en bezorging met vrachtfietsen. Maar, minder voertuigen in de woonwijken is natuurlijk ook een mooi, en belangrijk, effect.

Onderzoek in Brussel liet zien dat de helft van de consumenten de afhaalpunten bezoekt met de auto. Dan verdwijnt de milieuwinst. Nederlandse cijfers over hoe de consument een afhaalpunt bezoekt zijn er niet.

Afhankelijk van de consument
Margreeth Pape, programmamanager duurzaamheid en logistiek bij Thuiswinkel.org: “Of het milieuvoordeel dat de vervoerder heeft behaald in stand blijft, wordt ook bepaald hoe de consument een pakket ophaalt en welk vervoersmiddel daarvoor wordt gebruikt. Als de consument speciaal voor het ophalen van het pakket een rit met de auto maakt, dan wordt de milieuwinst van de vervoerder volledig tenietgedaan. In dat geval is aan huis leveren een duurzamere keuze.”

Ook het aantal afhaalpunten speelt daarbij een rol. Volgens de ACM Post- en pakketmonitor 2019 beschikt 16% tot 52% van de huishoudens over minimaal één afhaalpunt of pakketkluis op loopafstand (afhankelijk van de pakketbezorger).

De consument en de sector kunnen dus het verschil maken en de te behalen reductie van CO2-uitstoot beïnvloeden. De consument door lopend of met de fiets het pakket op te halen, of op zijn minst het ophalen te combineren met andere boodschappen. De ACM vindt uitbreiding van het aantal (white label) bezorgpunten wenselijk. Die uitbreiding biedt consumenten meer keuzevrijheid. Daarom is verder onderzoek naar de wensen van consumenten bij afhalen en afhaalpunten nodig.

De webwinkels en pakketbezorgers kunnen verduurzamen door meer en ‘white label’ afhaalpunten op goed bereikbare locaties aan te bieden. Het Amsterdamse bedrijf Parcls pakt dat prima aan. Helaas is de bereidheid van pakketbezorgers om de ‘baten’ van afhaalpunten te delen met deze ‘white label’ aanbieders laag. Daarmee staan ze verduurzaming in de weg.

Helaas beantwoordt het onderzoek niet de belangrijke vraag: hoeveel minder bezorgbusjes komen er straks in mijn straat?

Lees hier meer artikelen van Walther Ploos v Amstel