Michiel Couzy, Het parool, 20-11-2019
Bij elkaar opgeteld bedraagt de schade grofweg zeven miljoen euro, blijkt uit onderzoek van de Rekenkamer Amsterdam. Een groot deel van de niet betaalde boetes stamt nog uit 2017 en 2018, een kleiner deel zelfs uit 2016. Van de boetes die in de eerste helft van dit jaar zijn uitgedeeld, is vrijwel niets betaald aan de gemeente. Dit komt neer op meer dan de helft van de bijna 13 miljoen euro aan boetes die de gemeente in deze periode heeft opgelegd voor bijvoorbeeld illegale vakantieverhuur, onderverhuur of drugs in huis.

Het innen van boetes is een langdurig proces, concludeert de Rekenkamer. Vaak gaat het om hoge bedragen, oplopend tot tienduizenden euro’s.

Overtreders wachten over het algemeen eerst de incassoprocedures af en eventuele rechtszaken. Pas als het echt niet anders kan, maken ze het bedrag over, maar dan is al veel tijd verstreken.

Incasso’s via de telefoon

Wethouder Laurens Ivens meldde al dat het lastig is om de boete te verhalen. De overtreder kan al failliet of overleden zijn. De gemeente hoopt wel de onbetaalde boetes later alsnog te innen.

Wethouder Laurens Ivens zegt dat de inning is verbeterd. Zo handelt de gemeente incasso’s af via de telefoon. In juli, augustus en september is ruim één miljoen euro binnengehaald, bijna net zoveel als in heel 2018. “Het blijkt goed te werken, maar moet nog beter.”

Volgens de Rekenkamer heeft de gemeente de handhaving van illegale vakantieverhuur, bijvoorbeeld aan te grote groepen of voor te lange tijd, over het algemeen op orde. Tweederde van de onderzoeken naar illegale verhuur wordt succesvol uitgevoerd, dat wil zeggen dat de handhavers constateren dat er sprake is van een overtreding of niet. In twintig procent van de gevallen is inderdaad sprake van illegale verhuur. Van deze overtreders krijgt uiteindelijk zeventig procent een boete.

De gemeente komt veelal in actie na een klacht van bewoners. Die gaat meestal over overlast van toeristen: lawaai, bedreigingen en intimidatie. Maar de handhavers doen vervolgens alleen onderzoek naar woonfraude of brandgevaar, niet naar overlast. Als uitsluitend sprake is van overlast, dan doet de gemeente niets, terwijl dat wel is beloofd. Dat wekt valse verwachtingen.

Handhaven

Amsterdam beschikt over te weinig informatie om te handhaven, concludeert de Rekenkamer. Zo is onvoldoende duidelijk waar vakantieverhuur plaatsvindt, waardoor handhavers te afhankelijk zijn van klachten van bewoners. Ook kan de gemeente niet controleren of Airbnb voldoende toeristenbelasting afdraagt.

Wethouder Ivens heeft een meldplicht ingevoerd: iedere Amsterdammer die zijn huis verhuurt aan toeristen, moet dit melden. Zo krijgt de gemeente zicht op vakantieverhuur. Slechts één op de drie verhuurde woningen wordt gemeld.

Volgens Airbnb toont het rapport van de Rekenkamer taan dat het aanscherpen van regels voor vakantieverhuur geen impact heeft op overlast in de stad. Volgens de gemeente is dit wel het geval, al heeft ze geen bevoegdheid boetes op te leggen vanwege overlast. Ivens gaat onderzoeken hoe dit beter kan.