Bewoners: 'Deal Amsterdam met Airbnb is wassen neus'

Nog voordat de inkt droog is wordt de overeenkomst die Airbnb heeft gesloten met de gemeente Amsterdam al bekritiseerd. Robin Labrijn, bewoner van de Haarlemmerbuurt en voorzitter van de Airbnb-tegenbeweging Platform 1013, noemt de afspraken 'een wassen neus'. Zijn woorden staan lijnrecht tegenover de opgetogen reactie van de Amsterdamse wethouder Laurens Ivens (Wonen, SP) die stelt dat 'heel veel Amsterdammers hiermee blij zullen zijn'.

Kern van de overeenkomst is dat het verhuurplatform een automatische limietknop op zijn website gaat plaatsen, zodat illegale hotels geen kans meer hebben het hele jaar door hun kamers via Airbnb te verhuren. Iedere verhuurder die de maximale toegestane zestig dagen van verhuur is gepasseerd, komt voor de rest van het jaar op de website te staan als 'volgeboekt'.

'Ik heb niet direct het gevoel dat dit gaat werken', zegt Labrijn, die in zijn buurt wordt omringd door zo'n vijftig illegale hotels. 'Airbnb doet dit op basis van gebruiker en niet op basis van het adres. Wie wil kan heel makkelijk met een ander account opnieuw zestig dagen of langer door.' De woordvoerder van de wethouder wil hierop alleen kwijt dat er 'altijd mensen zullen zijn die op een creatieve manier de wet proberen te overtreden'.

Het was deze limietknop waardoor de onderhandelingen vermoedelijk ruim een half jaar duurden. Die knop heeft rechtstreeks gevolgen. Die knop heeft rechtstreekse gevolgen voor de inkomstenb van het Amerikaanse concern. Veel verhuurders, volgens Ivens "moeilijk te kwantificeren", overschrijden nu de zestig-dagen-grens om bijzonder veel geld op hun woning te kunnen verdienen. Daarnaast kan dit slot de groei van de verhuur via Airbnb beperken, omdat pandjesbazen hun inkomsten via andere wegen zullen proberen te genereren.

'Dat gaat zeker gebeuren', zegt Labrijn van 1013. 'Illegale hotels stappen heel makkelijk over naar een ander platform.' Ivens ziet dit ook en heeft beloofd snel met soortgelijke verhuurplatformen om de tafel te gaan, zoals met Booking.com, HomeAway en Wimdu, om dezelfde afspraken ook met hen vast te leggen. Alleen B&B- en short-stay-verhuuders worden, mits ze een vergunning hebben, van deze afspraken vrijgesteld.

Marjolein Moorman, fractievoorzitter van de PvdA in Amsterdam, heeft altijd gezegd data van verhuurders te willen zodat de gemeente zelf de illegale hotels kan aanpakken. Labrijn had dit ook liever gezien. Maar gepersonaliseerde data mag Airbnb om juridisch redenen niet zonder meer vrijgeven. Wel komt er een zogeheten 'neighbour tool', waarbij buren kunnen klagen over lastige, lawaaiige toeristen of wanneer de woning van de buren aan meer dan vier mensen wordt verhuurd. Airbnb zorgt dan dat de verhuurder maatregelen neemt en dat de gemeente van deze klacht op de hoogte is.

Ivens vindt dan ook dat hij het optimale uit de overeenkomst heeft gehaald: 'De wensenlijst bestond uit informatie delen binnen de wettelijke mogelijkheden en advertenties pauzeren, schorsen of verwijderen. Dat gaat allemaal gebeuren.' Hij benadrukt dat persoonsgegevens wel worden gedeeld als er een geldig juridisch verzoek komt. Dit is wanneer de gemeente aantoont de gegevens nodig te hebben om die ene overtreder aan te pakken én dat ze geen minder ingrijpend middel heeft om te handhaven.

Het belang van Airbnb voor een goede samenwerking met Amsterdam is groot. Het platform heeft het afgelopen jaar in Amsterdam een sterke groei doorgemaakt. Pakweg 14.000 woningen, 4% van het totaal, worden aangeboden via Airbnb. Over 2016 kan de gemeente naar verwachting rekenen op € 8,2 mln aan toeristenbelastlasting uit de verhuur via Airbnb. Een jaar geleden was dat nog € 5,5 mln.

Amsterdam is niet de enige stad waarmee Airbnb vergaande afspraken maakt. Het concern bracht donderdag ook naar buiten dat het advertenties van verhuurders in Londen blokkeert, zodra zij langer dan het toegestane aantal dagen kamers verhuren. In Londen ligt die grens op 90 dagen. Of deze afspraken met Amsterdam en Londen een precedent scheppen voor andere steden, is onduidelijk. Airbnb stelt dat elke stad anders is en dan gelden ook andere afspraken.

Het concern ondervindt onder meer tegenwerking in Berlijn, waar huiseigenaren alleen nog een kamer van hun huis mogen verhuren. Een overtreder kan een boete van €100.000 tegemoetzien. In Barcelona moeten verhuurders een vergunning aanvragen en in Parijs krijgt iedereen die daar de toegestande 120 dagen overschrijdt een boete van €25.000. De staat New York gaat verder en heeft onlangs een wet aangenomen die short-stay aan banden legt. Wie zijn woning gedurende een periode korter dan 30 dagen verhuurt, riskeert een boete van $1000 en bij herhaling een boete van $7500.